Məlum olduğu kimi COP29, İqlim Dəyişiklikləri üzrə BMT-nin növbəti konfransı, 2024-cü ilin noyabrın 11-23 tarixlərində Bakıda keçirildi. Bu tədbir Azərbaycan üçün beynəlxalq nüfuzunu və iqlim problemləri sahəsindəki təşəbbüslərini təqdim etmək üçün vacib bir platformadır. Konfransda əsasən iqlim dəyişikliyi, karbon emissiyalarının azaldılması və davamlı inkişaf məsələləri müzakirə olunur.

Qeyd edək ki, İqlim Dəyişiklikləri üzrə Konfrans (COP) BMT-nin İqlim Dəyişiklikləri üzrə Çərçivə Konvensiyası (UNFCCC) çərçivəsində hər il keçirilən tədbirdir. Bu konfrans 1995-ci ildən bəri müxtəlif ölkələrdə təşkil olunur və iqlim dəyişikliyi ilə bağlı qlobal tədbirlərin planlaşdırılmasını və icrasını müzakirə etmək üçün beynəlxalq platforma rolunu oynayır.

COP Tarixi və Əvvəlki Keçirilmə Yerləri

Başlanğıcı: İlk COP konfransı 1995-ci ildə Almaniyanın Berlin şəhərində keçirilib.

Əsas dönüş nöqtələri: COP21 (2015, Paris) Paris Razılaşmasının qəbul edilməsi ilə yadda qaldı. Bu sənəd iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə üçün qlobal tədbirləri müəyyənləşdirdi.

Əvvəlki ev sahibləri: Son illərdə konfrans Misirin Şarm əl-Şeyx şəhərində (COP27, 2022) və Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin Dubay şəhərində (COP28, 2023) keçirilib.

Azərbaycanda COP29: Necə Ev Sahibi Seçildi?

2023-cü ilin dekabrında BMT-nin müvafiq qurumları tərəfindən keçirilən iclasda, təxminən 200 ölkənin yekdil qərarı ilə Azərbaycan COP29-a ev sahibliyi hüququ qazandı. Bu seçim Azərbaycanın:

1. Ekoloji siyasət sahəsində təşəbbüsləri: Azərbaycanın "yaşıl enerji" layihələri və regional enerji dəhlizlərinin inkişafında liderliyi.

2. Coğrafi-strateji mövqeyi: Azərbaycanın Şərq və Qərb, Şimal və Cənub arasında enerji və nəqliyyat körpüsü rolunu oynaması.

3. İqlim dəyişikliklərinə dair beynəlxalq əməkdaşlıq rolu: Qoşulmama Hərəkatına və digər beynəlxalq təşkilatlara rəhbərliyi kimi faktorlarla əlaqələndirilir.

Bu konfrans Azərbaycan üçün bir neçə istiqamətdə əhəmiyyətlidir: Beynəlxalq nüfuzun artırılması: Azərbaycan iqlim dəyişikliklərinə dair öhdəliklərini qlobal ictimaiyyətə təqdim edir.

Yaşıl enerji təşəbbüsləri: COP29-da bərpa olunan enerji layihələri, karbon emissiyalarının azaldılması və ekoloji davamlılıq üçün strategiyalar müzakirə edilir.

Regional əməkdaşlıq: Bu tədbir Cənubi Qafqaz və Mərkəzi Asiya ölkələri arasında ekoloji əməkdaşlığın genişlənməsinə töhfə verir.

COP29 konfransında hansı liderlər iştirak etdi?

COP29-un Liderlər Sammitində 80-dən çox ölkənin prezidentləri, vitse-prezidentləri və baş nazirləri iştirak etmişdir. Təşkilatçılar tərəfindən təqdim olunan siyahıya əsasən, bu sammitdə iştirak edən mühüm liderlər arasında aşağıdakılar yer almışdır:
Recep Tayyip Erdoğan (Türkiyə Prezidenti), Kassym-Jomart Tokayev (Qazaxıstan Prezidenti), Aleksandar Vučić (Serbiya Prezidenti), Peter Pelleqrini (Slovakiya Prezidenti), Maya Sandu (Moldova Prezidenti), Emmerson Mnangagva (Zimbabve Prezidenti), Mohamed Muizzu (Maldiv Prezidenti), Çarles Mişel (Avropa Şurası Prezidenti), Sir Keir Starmer (Böyük Britaniyanın Baş naziri), Ciorcia Meloni (İtaliyanın Baş naziri), Alexander De Cru (Belçikanın Baş naziri), Antonio Guterres (BMT-nin Baş katibi).

Bundan başqa, sammitdə Çin, Hindistan, Braziliya və digər iri dövlətlərin nümayəndələri də iştirak edib. Ümumilikdə tədbirdə 196 ölkədən nümayəndələr və 72 mindən çox iştirakçı qeydə alınıb.

COP29-un açılış mərasimi necə keçirildi?

COP29-un açılış mərasimi 2024-cü il noyabrın 12-də Bakıda keçirildi və tədbir Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən açıldı.

Mərasimdə Türkiyə Prezidenti Recep Tayyip Erdoğan, BMT-nin Baş katibi Antonio Quterreş, digər dövlət və hökumət başçıları, yüksək səviyyəli beynəlxalq təşkilatların rəhbərləri və nümayəndələr iştirak edib. Tədbirin mədəni hissəsində müxtəlif musiqi və incəsənət nümayişləri təqdim edilib

Prezident İlham Əliyevin çıxışı

Prezident İlham Əliyev çıxışında Azərbaycanın "Yaşıl gündəliyini" təqdim edib. O, bərpa olunan enerji layihələri, Azərbaycanın enerji keçidinə verdiyi töhfələr və Qarabağda yaşıl enerji zonalarının yaradılması barədə məlumat verib. Azərbaycan, həmçinin Xəzər dənizindən Avropaya enerji ixracını artırmaq üçün yeni layihələr həyata keçirir. İlham Əliyev iqlim dəyişikliyinə qarşı qlobal əməkdaşlığın əhəmiyyətini vurğulayıb və beynəlxalq iştirakçılar arasında körpü rolunu oynamağa hazır olduğunu ifadə edib.

Açılış mərasimindən sonra tədbir mədəni proqramla davam edib. Proqramda Azərbaycanın ənənəvi və müasir musiqilərinin ifası ilə yanaşı, müxtəlif incəsənət nümayişləri yer alıb. NASA astronavtlarının kosmosdan iqlim dəyişikliyinə dair videomüraciəti də iştirakçılara təqdim edilib.